Ως στρατιώτης του 2/11ου Τάγματος του Αυστραλιανού Στρατού, βρέθηκα τον Απρίλιο του 1941 στους πρόποδες του χιονισμένου Ολύμπου παρέχοντας βοήθεια στους Έλληνες να συγκρατήσουν τη γερμανική στρατιωτική μηχανή. Η Ελλάδα, παρά τις δυσβάσταχτες ανισότητες, έγραφε μία ακόμη σελίδα στη μακρά ένδοξη ιστορία της, απορρίπτοντας την παράλογη απαίτηση του Άξονα να επιτρέψει τη διέλευση των δυνάμεών του προς την πλούσια σε πετρέλαια Μέση Ανατολή. Απελπιστικά λιγότεροι, ανεπαρκώς εξοπλισμένοι να αντιμετωπίσουμε τέτοια μηχανοκίνητη δύναμη και κάτω από συνεχείς βομβαρδισμούς αναγκαστήκαμε σε υποχώρηση μέσω Λάρισας, Λαμίας και Θερμοπυλών (εκεί όπου πριν από 26 αιώνες ο Λεωνίδας με τους 300 μαχητές του κράτησε τα στενά), όπου γίναμε εύκολος στόχος των βομβαρδιστικών Στούκας, και στη συνέχεια ακόμη πιο πίσω προς το Μπράλο και τη Κόρινθο. Κατά την υποχώρηση πολλοί Βρετανοί, Νεοζηλανδοί και Αυστραλοί αποκλείστηκαν και βρέθηκαν πολύ πίσω από τις γερμανικές γραμμές. Οι κάτοικοι των περιοχών αυτών τους φιλοξένησαν, τους έκρυψαν και τους βοήθησαν να διαφύγουν στον ελεύθερο κόσμο, ακριβώς όπως κι εγώ βοηθήθηκα μερικές βδομάδες αργότερα στη Κρήτη, όταν ο Χίτλερ εισέβαλλε από αέρος με την ελίτ των δυνάμεών του, τους αλεξιπτωτιστές, που κατέλαβαν το νησί μετά από μια πικρή αλλά και με μεγάλες απώλειες μάχη.

Ξέμεινα πίσω και πιάστηκα αιχμάλωτος στα Σφακιά και από κει σε στρατόπεδο αιχμαλώτων κοντά στη Σούδα, απ' όπου κατάφερα να δραπετεύσω με το φίλο μου Bill McCarrey. Τότε ξεκίνησε μέσα από τα βουνά το μακρύ ταξίδι μας προς τα νότια παράλια. Επειδή είχαμε ηττηθεί αμφιβάλλαμε αν οι ντόπιοι θα μας βοηθούσαν, έτσι το πρώτο βράδυ προτιμήσαμε να τους κλέψουμε λίγο φαγητό αντί να παρουσιαστούμε, γιατί η ποινή για κείνους που βοηθούσαν συμμάχους στρατιώτες ήταν θάνατος. Οι φόβοι μας αποδείχθηκαν αβάσιμοι. Οι χωρικοί μας παρείχαν τροφή και στέγη και οι βοσκοί μας μετακινούσαν μέσα από τα βουνά της Κρήτης. Μερικοί μας έδιναν ακόμη και χρήματα, τα οποία δεν χρησιμοποιήσαμε, καθώς κανείς δεν θα δεχόταν χρήματα για φαγητό, καταφύγιο ή άλλη βοήθεια. Τελικά φθάσαμε στην Ιερά Μονή Πρέβελη, όπου ο Ηγούμενος Αγαθάγγελος Λαγουβάρδος και ο αρχηγός της αντίστασης Μιχάλης Παπαδάκης είχαν οργανώσει καταφύγια στα γύρω χωριά για εκατοντάδες συμμάχους, αψηφώντας για τις βαρύτατες συνέπειες. Όταν οι Γερμανοί έκαναν περιπολίες, μας μετέφεραν σε άλλα καταφύγια. Οι περισσότεροι από μας διαφύγαμε με τα Βρετανικά υποβρύχια "Thrasher" και "Torbay".

Φύγαμε από την όμορφη και μαρτυρική Κρήτη νικημένοι, αλλά πιο πλούσιοι σε αισθήματα και με ανεξίτηλες αναμνήσεις για τον αδάμαστο λαό της. Παρά το ότι είχαμε νικηθεί στο πεδίο της μάχης και δεν είχαμε πλέον τίποτα να τους προσφέρουμε, αυτοί ριψοκινδύνευσαν τα πάντα, ακόμη και τη ζωή τους για να μας βοηθήσουν στην απελπιστική μας κατάσταση. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά πλήρωσαν ακριβά για τη βοήθεια αυτή που μας πρόσφεραν. Άνδρες, όπως ο διερμηνέας Βασιλάκης, που αντιμέτωπος με το Γερμανικό εκτελεστικό απόσπασμα αρνήθηκε να τον μαντηλοδέσουν και πέθανε τραγουδώντας τον Εθνικό Ύμνο - αναμφίβολα το νησί ουδέποτε υποτάχθηκε ολοκληρωτικά.

Και τώρα, με το κάτασπρο εκκλησάκι πάνω στο λόφο, θαυμάζοντας τη θέα από τη μία πλευρά του χωριού Πρέβελη της Δυτικής Αυστραλίας και από την άλλη τον Ινδικό Ωκεανό, ας αποτίσουμε φόρο τιμής στον ένδοξο Eλληνικό λαό, και να διαβεβαιώσουμε ότι η θυσία τους δεν ήταν μάταιη και ότι οι ηρωικές τους πράξεις θα μείνουν αιώνιες.

Geoff Edwards 1979